
Rodzic ma bezwzględny obowiązek utrzymywania swoich dzieci, który często przybiera formę alimentów. W pewnych sytuacjach prawo przewiduje jednak możliwość zwolnienia z tego obowiązku lub zmniejszenia wysokości comiesięcznych świadczeń. Ostateczna decyzja należy zawsze do sądu, który dokładnie analizuje wszystkie aspekty sprawy.
Spis treści:
- Kiedy można zwolnić rodzica z płacenia alimentów?
- Zwolnienie z alimentów – sąd bierze pod uwagę wszystkie okoliczności
- Liczba dzieci a obowiązek alimentacyjny
- Zawarcie małżeństwa przez dziecko
- Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny wobec dziecka?
- Zwolnienie z alimentów. Czy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Każdy z rodziców ma obowiązek wspierać dziecko finansowo i to bez znaczenia, czy mieszka z dzieckiem i czy utrzymuje z nim relacje. W pewnych sytuacjach do płacenia alimentów może zostać zobowiązany też inny członek rodziny, np. wnuczek względem dziadka lub byli małżonkowie – ale to wymaga spełnienia różnych warunków. Obowiązek łożenia na własne dzieci do czasu, aż będą w stanie same się utrzymać (a więc dłużej niż do osiągnięcia przez nie pełnoletności), ma natomiast charakter bezwarunkowy.
Kiedy można zwolnić rodzica z płacenia alimentów?
W pewnych sytuacjach obowiązek alimentacyjny może zostać zniesiony.
Art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewiduje, że osoba zobowiązana do płacenia alimentów może zostać z tego obowiązku zwolniona, jeśli uprawniony do alimentów mógłby sam zaspokoić swoje potrzeby, a poza tym zobowiązany utraciłby zdolność do zaspokojenia swoich potrzeb, gdyby miał nadal płacić alimenty. Muszą tu zostać spełnione dwa warunki:
- uprawniony – np. dziecko – jest w stanie samodzielnie podjąć pracę i zarobić na swoje potrzeby,
- jednocześnie konieczność utrzymywania tej osoby tak bardzo obciąża zobowiązanego (rodzica), że ma trudność z utrzymaniem siebie samego.
Poza tym zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli uprawniony (dziecko) nie robi nic, co zbliża go do usamodzielnienia się: lekceważy studia, nie szuka pracy.
Zwolnienie z alimentów – sąd bierze pod uwagę wszystkie okoliczności
Zgodnie z ogólną zasadą prawa cywilnego, istnienie takich okoliczności musi wykazać osoba, która się na nie powołuje. Jeśli więc rodzic chce przekonać sąd, że jego 23-letni syn nie pracuje, bo nie chce, to musi to udowodnić – np. że zakończył studia, ma umiejętności potrzebne na rynku pracy, a poziom bezrobocia w regionie jest na tyle niski, że każdy chętny znajdzie zajęcie.
Przesłanką do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego jest też zaniedbywanie nauki przez pełnoletnie dziecko. Jeśli nie kontynuuje ono studiów, to można uznać, że jest gotowe pójść do pracy i zacząć na siebie zarabiać.
Sąd weźmie pod uwagę ogólny stan zdrowia, warunki życia, możliwości zarobkowe obu stron oraz inne okoliczności mające wpływ na ich sytuację materialną.
Liczba dzieci a obowiązek alimentacyjny
Rozwiedzeni rodzice, którzy na stałe nie mieszkają z dziećmi z poprzedniego związku, nierzadko przekonują sąd, że nie mogą dłużej płacić na nie alimentów, bo założyli nową rodzinę i mają dzieci z inną partnerką. To chybiony argument: liczba dzieci nie wpływa na istnienie obowiązku alimentacyjnego. Od ojca dużej rodziny należy wymagać, że podejmie dodatkowe starania, by zarabiać więcej.
Powiększająca się rodzina może natomiast uzasadniać obniżenie wysokości alimentów. Wysokość alimentów ustalana jest po zbadaniu możliwości zarobkowych zobowiązanego (rodzica) i potrzeb uprawnionego (dziecka). Jeśli rodzic wykaże, że po narodzinach trzeciego dziecka nie jest w stanie płacić na wcześniejszą dwójkę ustalonej wcześniej kwoty, sąd może zmniejszyć wysokość alimentów.
Rodzic może wnioskować o zmniejszenie wysokości alimentów, gdy nie z własnej winy znalazł się w trudnej sytuacji: stracił pracę, jego mieszkanie spłonęło albo poważnie zachorował i nie jest w stanie płacić tyle, co do tej pory.
Ostateczna decyzja należy zawsze do sądu, który bierze pod uwagę wszystkie okoliczności przemawiające za i przeciw zwolnieniu z obowiązku alimentacyjnego lub zmniejszeniu wysokości zobowiązania.
Zawarcie małżeństwa przez dziecko
Rodzic może zostać zwolniony z płacenia alimentów, jeśli dziecko zawarło związek małżeński, a partner jest w stanie je utrzymać. W przeciwnym razie alimenty trzeba nadal płacić do momentu, w którym dziecko może podjąć pracę, która zapewni mu na tyle dużo pieniędzy, że będzie w stanie samodzielnie opłacać swoje wydatki.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny wobec dziecka?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje górnej granicy wieku dziecka, po którego osiągnięciu ustaje obowiązek alimentacyjny rodzica.
Z pewnością nie wygasa on z chwilą osiągnięcia przez nie pełnoletności. Większość młodych ludzi kończy szkołę średnią w wieku 19 lat i najwcześniej wtedy może podjąć zatrudnienie. Ta pierwsza praca z reguły jest na tyle niskopłatna, że nie pozwala samodzielnie się utrzymać, więc obowiązek alimentacyjny trwa nadal. Rozciąga się też na okres studiów.
Zwolnienie z alimentów. Czy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Rodzic, który chce zostać zwolniony z obowiązku alimentacyjnego, musi być przygotowany na to, że druga strona będzie walczyła o pozostawienie alimentów na dotychczasowym poziomie. Z tego powodu sprawa może być trudna i wymagać odpowiedniego przygotowania oraz zbudowania przekonującego uzasadnienia. W związku z tym warto skorzystać z pomocy adwokata, który przygotuje pismo procesowe i będzie reprezentował klienta w sądzie.
Zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią adwokacką. Po zapoznaniu się z okolicznościami sprawy zaproponujemy kierunek działań i przygotujemy pismo procesowe. Postępowanie inicjuje złożenie pozwu o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.