Współwłasność to sytuacja, w której kilka osób jest współwłaścicielami (ma udziały) nieruchomości lub składnika majątku, np. samochodu. Najczęściej dochodzi do tego w wyniku dziedziczenia lub wspólnego zakupu przez co najmniej dwie osoby. W praktyce współwłasność może prowadzić do konfliktów, bo współwłaściciele różnie widzą korzystanie z danej rzeczy albo chcą stać się jej wyłącznymi właścicielami.
Zakończeniu takiej kłopotliwej sytuacji służy zniesienie współwłasności.
Na czym polega zniesienie współwłasności?
Zniesienie współwłasności to proces, w ramach którego współwłasność nieruchomości (działka, mieszkanie, dom) lub ruchomości (maszyny rolnicze, samochód) jest przekształcana w wyłączną własność jednego lub kilku dotychczasowych współwłaścicieli lub następuje podział majątku pomiędzy nich.
Można wskazać na trzy podstawowe sposoby zniesienia współwłasności:
- podział fizyczny rzeczy,
- przyznanie rzeczy na własność jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych,
- sprzedaż rzeczy i podział ceny sprzedaży.
Kodeks cywilny przewiduje następujące sposoby zniesienia współwłasności:
- Porozumienie współwłaścicieli – nie angażuje się sądu, bo współwłaściciele samodzielnie ustalają sposób podziału mienia. Może to być podział fizyczny albo przyznanie własności rzeczy jednemu z nich z obowiązkiem spłaty pozostałych dotychczasowych współwłaścicieli.
- Sprzedaż mienia i podział uzyskanych środków – wchodzi w grę, gdy współwłaściciele nie mogą porozumieć się w temacie podziału lub żaden z nich nie chce stać się wyłącznym właścicielem mienia. Sprzedaż wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli.
- Sądowe zniesienie współwłasności – jeżeli współwłaściciele nie mogą dojść do porozumienia, każdy z nich może wystąpić do sądu z wnioskiem o zniesienie współwłasności. Sąd decyduje o sposobie zniesienia współwłasności biorąc pod uwagę charakter mienia oraz interesy współwłaścicieli.